Frustrerend hè, als het je maar niet lukt om je aan je planning te houden en het vaak voorkomt dat je je to-do-lijst niet afkrijgt. Maar wees gerust, je bent niet alleen! Het komt zelfs zó vaak voor dat er wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is.
Psychologen Daniel Kahneman en Amos Tversky, die zich gespecialiseerd hebben in de gedragseconomie (de grens tussen psychologie en economie), kwamen tot de conclusie dat dit ligt aan de planning fallacy.
Wat is de planning fallacy
De planning fallacy (simpel vertaald: de planning denkfout) zorgt ervoor dat we slecht in kunnen schatten hoe lang een taak zal duren. We denken niet realistisch na over hoeveel tijd, geld, energie etc. iets gaat kosten.
Maar waarom gebeurt dit dan? We hebben de neiging om heel positief te denken, vooral over onze eigen capaciteiten. We hebben positieve verwachtingen van de wereld en van andere mensen. En we herinneren ons positieve gebeurtenissen eerder dan negatieve. Wanneer we beslissingen moeten nemen, hebben we de voorkeur om daar positieve informatie voor te gebruiken. Dat zou je soms niet zeggen toch?
Maar toch is het zo dat mensen hun eigen capaciteiten lastig in kunnen schatten. Zo is er een studie gedaan onder studenten aan de universiteit. Er werd hen gevraagd hoe ze dachten te presteren in vergelijking met hun klasgenoten. Gemiddeld dachten de studenten dat ze beter zouden presteren dan 84% van hun klasgenoten. En bij sommige studenten klopte dit ook, maar het is natuurlijk onmogelijk dat iedereen in de top 16% zit van best presterende studenten.
Als we gaan plannen gebeurt dit vaak ook. We denken dat we veel succesvoller zullen zijn dan we daadwerkelijk zijn en houden geen rekening met eventuele tegenslagen. We hebben een positief gevoel over het kunnen halen van onze doelen.
En enthousiasme is natuurlijk belangrijk en een gezonde dosis zelfvertrouwen ook, maar het is wel belangrijk om realistisch te blijven. Want anders eindig je je dag met een hoop stress en een knagend onvoldaan gevoel over alles wat niet gelukt is, maar waarvan je dacht dat het makkelijk te doen zou moeten zijn.
Tegenslagen
Als we te maken krijgen met tegenslagen, zijn we vaak geneigd om daar factoren van buiten ons de schuld van te geven. Positieve uitslagen schrijven we toe aan ons harde werk en onze talenten, maar negatieve dingen die komen door externe factoren. Daar kunnen we niks aan doen toch? En het zal vast niet vaker voorkomen….Helaas gaat die vlieger niet op.
Het is belangrijk dat we niet teveel vasthouden aan onze té positieve houding én aan onze neiging om niet af te willen wijken van de plannen die we bij de start gemaakt hebben. (Anchoring = verankering wordt dit ook wel genoemd) Je wil realistisch blijven kijken naar wat je gepland hebt en wat daar in de tussentijd eventueel aan veranderd moet worden.
Een voorbeeld waarin dat helemaal misging, is tijdens de bouw van het Sydney Opera House. De kosten van dit gebouw waren geschat op $ 7 miljoen. Maar liefst 10 jaar later dan gepland en $ 102 miljoen verder (!) werd het gebouw pas geopend. Het was een opeenstapeling van te optimistisch en te snel beginnen, de plannen nog niet goed klaar hebben en daardoor grote problemen tijdens de bouw die voor dit resultaat zorgden.
Hoe voorkom je de planning fallacy?
Alleen weten dat er zoiets als de planning fallacy bestaat, zorgt er niet voor dat het niet meer gebeurt. We moeten dus onze neiging, om alles te positief te zien, proberen te omzeilen. En een slimme manier hiervoor is om stapjes in te bouwen tijdens het maken van je planning:
Bekijk het van buitenaf
Tijdens het maken van een planning denk je vaak op dezelfde manier. Met jouw eigen positieve kijk op hoe lang je denkt dat iets gaat duren en hoeveel het je gaat kosten. Je kijkt dus vooral vooruit. Wat slim is om te doen, is om ook terug te kijken. Heb je al eens bijgehouden hoe lang je over je taken doet? Door het op te schrijven of door bijvoorbeeld een tool als Toggl te gebruiken.
Probeer dit eens een week te doen. Vooraf maak je je planning, zoals je denkt dat het haalbaar zal zijn. En in de loop van de week houd je steeds bij hoe lang je daadwerkelijk over je taken doet en wat er wel en niet lukt. Kijk dan aan het einde van de week hoe goed je tijdsinschatting was. En neem dit mee in de planning van je komende week. Je zult zien dat je voor bepaalde dingen echt meer tijd moet nemen.
Als, dan.. plannen
Wat ook helpt is om vooraf goed na te denken over hoe, wat, waar en wanneer je iets gaat doen. Om al in je hoofd te doorlopen hoe je iets gaat aanpakken. Door er zo bewust mee bezig te zijn, denk je eerder aan wat de beste aanpak is en wat je kan doen als er iets tegenzit. De kans dat je planning dan slaagt is een stuk groter.
Als je daarbij grote projecten in kleine stukjes verdeeld en deze apart inplant, maak je het nóg overzichtelijker voor jezelf. Uit onderzoek is gebleken dat we bij kleine stappen vaak wél goed in kunnen schatten hoe lang iets duurt. Meer kans op succes dus!
Ik hoop dat deze blog je wat meer inzicht heeft gegeven in waarom plannen soms misgaat en wat je eraan kunt doen om jouw planning en to-do-lijstje te laten slagen. Wil je nog meer lezen over Plannen en Overzicht? Kijk dan eens hier. En deel deze blog ook gerust met anderen!
Fijne dag!
Evelien
No Comments