Je bent de hele dag druk geweest en nu is het op. Je bent moe of je krijgt allemaal signalen van je lijf dat het klaar is. Tijd om te ontspannen dus en daarom besluit je te gaan rusten.
Dit noemen we reactief rusten. Er ontstaat een situatie, je krijgt signalen (van je lijf) en daar reageer je op. Maar hoe vaak ben je dan niet al te laat? Al té moe, te overprikkeld en al op een punt dat een beetje rust niet meer genoeg doet.
Proactief of reactief rusten
Reactief: het overkomt me
Met reactief gedrag laat je dus de omstandigheden of je gevoelens, jouw gedrag en je keuzes bepalen. Als er iemand een hoop werk in je schoot dropt, dan ga je er meteen mee aan de slag of je dat nu aankan of niet.
En als je een slechte dag hebt, je je rot voelt of pijn hebt, dan geef je er helemaal aan toe en komt er niks meer uit je handen. Reactief rusten doe je vaak pas op het moment dat je eigenlijk geen keuze meer hebt en je ook geen goed plan hebt voor wat het beste voor je werkt.
Proactief: ik heb de regie
Bij proactief gedrag laat je je gedrag bepalen door je waarden. Dat wat jij belangrijk vindt. Proactief zijn betekent dat je verantwoordelijkheid neemt voor jezelf en je leven. En dat je gedrag afhankelijk is van wat jij besluit en niet van je omstandigheden.
Bij proactief rusten heb je dus al van tevoren nagedacht over wat je nodig hebt. Hoe jouw lijf het beste functioneert en wat je qua gezondheid belangrijk vindt. Je hebt nagedacht over welke beweging je fijn vindt, wat goed voor je is en hoe je dat ook echt gaat doen.
Je weet hoeveel ontspanning je nodig hebt en je hebt dit ingepland. Niet alleen op de manier van een dutje, een meditatie of op tijd naar bed gaan. Maar misschien heb je zelfs wel naar alle 7 soorten rust gekeken die je nodig hebt. Lees vooral even deze blog als je hier meer over wil weten.
Door hier bewust mee bezig te zijn, ga je veel meer een gevoel van regie krijgen en daarmee ook vertrouwen en rust. Je weet dat je actief iets kunt doen om te zorgen dat je in balans blijft
Dat is voor mij 1 van de grootste “doorbraken” geweest in het leren omgaan met chronische pijn en vermoeidheid. Een ziekte of situatie overkomt je en het kan echt enorm prut zijn, maar hoe je ermee omgaat, dat heb je gelukkig zelf in de hand!
Makkelijk meer proactief rusten
Hoe kun je nu makkelijk zorgen voor meer proactief rusten? Want het klinkt natuurlijk een tikkeltje officieel dat “proactief” en daarmee misschien een ver-van-je-bed-show. Maar het betekent gewoon actief die dagelijkse dingen doen die voor jou belangrijk zijn en waar je invloed op hebt.
Bewust zijn
Wees je als eerste bewust van je gedrag. Als je op gaat merken wanneer je je reactief gedraagt, kun je ook nadenken of dat wel is wat je wilt en of het ook anders zou kunnen. Dit kun je opschrijven en er een tijdstip voor kiezen waarop je gaat bedenken hoe je het anders kan doen. (Dit lees je bij Stel doelen hieronder.)
Je kan ook gaan opschrijven wanneer je iets proactiefs doet waar je een succes mee behaalt en waar je trots op bent. Bijvoorbeeld wanneer je in je agenda een half uur vrij hebt gehouden om een boek te lezen of iets anders te doen waar je weer van opgeladen bent. Door er zo bewust mee bezig te zijn, ga je steeds meer zien waar je controle over hebt en wat voor jou goed werkt.
Let op je woorden
De taal die je gebruikt zegt veel over hoe reactief of proactief je bent. Voorbeelden van reactief taalgebruik zijn: “Ja maar, mijn baas/partner/vriendin wil niet dat ik dat doe” of “Zo ben ik nu eenmaal.”
Hiermee leg je de verantwoordelijkheid buiten jezelf. Als je zegt: “Ik kies ervoor om elke dag 20 minuten te wandelen” of “Ik ben iemand die elke avond om 22 uur naar bed gaat”, dan kies je voor proactief gedrag en rusten.
Stel doelen
De punten waar je je bewust van bent geworden bij stap 1, daarmee ga je aan de slag. Wat vind je belangrijk om te veranderen en hoe ga je dat doen? Want als je niet weet waar je heen wilt, dan laat je je route bepalen door wat er om je heen gebeurt. Stel daarom doelen voor jezelf en werk deze uit in verschillende (liefst kleine) stappen.
Als jouw doel is om meer slaap te krijgen per nacht, dan kun je eerst kijken wat nu je valkuilen zijn. Ik trap er bijvoorbeeld nog regelmatig in om ’s avonds niet op tijd de tv uit te zetten en meegezogen te worden in een programma dat ik nog éven af wil kijken. (Wat vaak niet eens de moeite waard is, haha) En dat ik dan de volgende ochtend best wel spijt heb als ik zit te knikkebollen boven m’n 2e kop koffie.
Een doel kan dan zijn om een tijd met jezelf af te spreken waarop je geen schermen meer aanzet. Bijvoorbeeld: om 21.30u zet ik de tv uit en ga ik niet meer op social media, nieuwssites en andere dingen op mijn telefoon. Je kunt hier een wekkertje voor zetten als reminder of je huisgenoot vragen om er samen op te letten.
Je kan zelfs de instellingen van je telefoon gebruiken om bepaalde apps wel of niet te laten werken na een bepaalde tijd. Zodat je zeker weet dat je je aan je voornemens houdt en op tijd naar bed gaat.
Wat verandert er door proactief rusten
Het grote voordeel van proactief zijn in rusten en in je gedrag, is dat je zelf de regie houdt. Het gevoel dat je kan sturen en goed voor jezelf kan zorgen, vermindert stress en zorgt voor rust. Je bent je veel bewuster van de dingen die energie slurpen en hoe je dat anders kan doen, waardoor je je ontspannen en uitgerust blijft voelen. Klinkt goed, toch?!
Maar proactief zijn is óók positief tegen jezelf blijven als het een keertje niet lukt. Als je in een beruchte valkuil trapt en je daar de consequenties van hebt. En dat is soms best lastig, maar o zo belangrijk. Je bent nog altijd zelf je beste cheerleader.
Lukt het jou om proactief te zijn in rusten en in je gedrag? Op welk vlak zou je nog wel beter voor je rust willen zorgen of meer regie willen hebben?
Fijne dag!
Evelien
(Deze blog is eerder verschenen op 11 maart 2021 en is geüpdatet om zo waardevol mogelijk te zijn.)
